به دلیل اینکه در مصر باستان، بهترین راه برای شستشوی لباس ها، لگدکوب کردن آن ها بود، “یک جفت پای فرو رفته در آب” را به عنوان نشانه شستشو می شناختند. برای برخی از مردم تنها راه معیشتی، شستشوی البسه دیگران با پاهایشان بود. فرآیند شستشو در آن زمان خیلی ساده بود. در آن زمان، این امر در رختشویخانه ها تنها با اگدکوب کردن، ساییدن البسه با دست به یکدیگر و روش های ابتدایی دیگر انجام می شد. مردم آن دوران به خوبی می دانستند که اگر به آب موادی افزوده شود، قدرت پاک کنندگی آن را افزایش می دهد. از این رو، آن ها از آب گرم یا آب باران که اثر نظافتی بهتری نسبت به آب خالص دارد، به منظور شستشو استفاده می کردند.

مصری ها از سود (کربنات سدیم) برای افزایش قدرت شویندگی استفاده می کردند. از این آب بعداً همراه سدیم سیلیکات برای ساختن آب نرم تر به عنوان مکمل استفاده کردند. این دو ماده ابتدایی، اولین ماده شوینده تجاری با نام پرسیل را تشکیل دادند که آن را شرکت آلمانی هنکل در سال 1878 معرفی کرد.

از جمله اولین مواد شوینده می توان صابون را نام برد که قدمت آن به صد ها سال می رسد. آخرین صابون کشف شده، مربوط به 2000 سال پیش است. حدود 700 سال است که صابون‌ بطور صنعتی و به مقادیر زیاد ساخته می‌شود و 200 سال است که ساخت آن متحول گشته است. از آن زمان تا کنون، تعداد شوینده‌ها به حدی رسیده است که قابل شمارش نیست، بطوری که امروزه حجم انبوهی از شوینده‌ها در بازار موجود است.

رفته رفته با توجه به شناخت عوام مردم نسبت به این مواد شوینده، حجم استفاده از آن ها به طور چشمگیری افزایش یافت و این امر موجب کمبود مواد شوینده صابونی در بازار های جهانی گردید. بدین ترتیب با تکیه بر علم بشر، در قرن نوزدهم اولین شوینده های غیرصابونی وارد بازار شدند. در اصل، کشور آلمان اولین تولید کننده ی مواد شوینده مصنوعی بود. این مواد از آلکیل نفتالین سولفات که عموما با نام تنساید شناخته می شوند، تشکیل شدند. دومین کشور پیشرو در این صنعت پس از آلمان، ایالات متحده آمریکا بود که در سال 1933 محصولی به نام تجاری درافت را به بازار جهانی عرضه کرد.

در ایران، چه قبل از ورود اسلام و چه بعد از آن، پاکیزگی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بود. برای مثال در زمان زرتشتیان، آلوده کردن آب و خاک که نماد سرچشمه زندگی بودند، نوعی پلیدی محسوب می شد. بعد از ورود اسلام به ایران و رهنمود های ارزشمند آن، از جمله حدیث معروف پیامبر اکرم “النظافت من الایمان : نظافت جزئی از ایمان است.”، پاکیزگی در میان مردم مقام و مرتبه والاتری نسبت به گذشته پیدا کرد. در اوایل دهه 30 شمسی، اولین شوینده های خارجی وارد بازار ایران شد و مورد استقبال عموم ایرانیان قرار کرفت. از این رو، در سال 1332 اولین خط تولید پودر های شوینده در ایران آغاز به کار کرد و پس از آن در سال 1341 دومین و سومین واحد های تولیدی فعالیت خود را در زمینه مواد شوینده آغاز کردند.

امروزه شوینده هایی با قدرت پاک کنندگی بسیار بالا تر تولید شده که آن ها را مواد شوینده ی صنعتی می نامند. این مواد اغلب به منظور نظافت صنعتی در محیط های بزرگ مانند کارخانجات، مراکز خرید، فرودگاه ها و غیره به کار می روند. آن ها همچنین می توانند با ابزار مختلفی نظیر دستمال ها، اسفنج ها، دستگاه ها و ماشین آلات صنعتی و غیره استفاده شوند. این مواد، از مهمترین عناصر برای نظافت صنعتی می باشند و بسته به نوع کاربردشان انواع مختلفی دارند.

از مهمترین دلایل استفاده از این شوینده ها می توان به مقرون به صرفه بودن آن ها از لحاظ زمانی و هزینه، ماندگاری خوب اثر نظافتی آن ها، حداقل میزان آسیب به سطوح، حداقل اثرات مخرب محیط زیستی، افزایش عمر مفید ماشین آلات و تجهیزات و غیره را نام برد. استفاده از شوینده های نا مناسب می توانند در ابتدا باعث آسیب های جبران ناپذیر به سلامت فردی (مشکلات تنفسی، ریوی، بیماری های خطرناک پوستی و غیره) و در مراحل بعدی باعث آسیب به سطوح و همچنین ماشین آلات شود.